Konta emerytalne IKE i IKZE

Wielu ludzi w przysłowiowym kwiecie wieku postrzega pojęcie „emerytura” jako odległe, majaczące hen nad horyzontem, na tą chwilę absolutnie ich nie dotyczące. Inni, bardziej skrupulatni, od najwcześniejszych lat gromadzą środki w skarbonce, na przyszłość bądź na czarną godzinę. Kolejna część osób skupia się głównie na narzekaniu na panujące prawa i powtarzaniu, że z emerytury nie da się żyć. Z jakąkolwiek grupą ludzi byśmy się nie utożsamiali, jedno jest pewne: nie umkniemy przed pędzącym czasem. Kiedyś problemy, które być może dziś są dla nas odległe, zaczną nas dotyczyć, dlatego już teraz warto zapoznać się z możliwościami gromadzenia oszczędności – innymi niż skarbonka, sejf bądź ZUS.

III filar emerytalny

Obok obowiązkowych składek, jakie wszyscy pracujący muszą odprowadzać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i jednego z Otwartych Funduszy Emerytalnych, w polskim systemie emerytalnym wyróżniamy również składki dobrowolne. Podczas gdy ZUS stanowi tak zwany pierwszy filar emerytalny, a OFE – drugi, na trzeci składają się Pracownicze Programy Emerytalne, Indywidualne Konto Emerytalne oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. O tym, którą formę oszczędzania wybrać – i czy w ogóle wybierać jakąkolwiek – decyduje wyłącznie pracownik. PPE organizowane są przez pracodawców i polegają na odkładaniu na poczet przyszłej emerytury ustalonej kwoty z comiesięcznego wynagrodzenia zatrudnionego. Wysokość składki podstawowej ustala pracodawca, jednak nie może być ona wyższa niż 7% pensji.  Dodatkowo, każdy pracownik który ma ochotę odkładać więcej, może wyrazić chęć na potrącanie z jego wypłaty wyższych sum. Niestety nie każdy pracodawca ma obowiązek organizowania Pracowniczych Programów Emerytalnych, dlatego pozostają one najmniej powszechną częścią III filaru emerytalnego. Tymczasem IKE oraz IKZE są formami dostępnymi dla wszystkich, oferowanymi w różnego rodzaju instytucjach. Warto przyjrzeć się im nieco dokładniej i ocenić, czy rzeczywiście są dla nas korzystne.

Indywidualne Konto Emerytalne

Decyzja o założeniu tego rodzaju konta emerytalnego musi być w stu procentach samodzielna. Jak głosi sama nazwa – podmiot oszczędzający jest podmiotem indywidualnym. Wniosek o założenie IKE może składać choćby nastolatek. Jedynym warunkiem jest ukończenie przez niego 16 lat. Uświadomienie sobie, że mamy możliwość decydowania o przyszłych środkach finansowych już w tak młodym wieku, powinno zachęcić ludzi do rozważnego myślenia o emeryturze. Im wcześniej zaczniemy oszczędzać, tym więcej środków zgromadzimy na koncie. Na Indywidualne Konto Bankowe możemy wpłacić rocznie nie więcej niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia brutto i nie ma znaczenia czy wpłaty dokonamy raz w roku, ratalnie co miesiąc czy zupełnie nieregularnie. Wypłata środków z IKE jest darmowa i odbywa się tylko po osiągnięciu przez oszczędzającego wieku emerytalnego, co oznacza, że kwoty jakie odkładamy latami, wcześniej są zupełnie nietykalne. Jest to dobre rozwiązanie, ponieważ dzięki temu nasze pieniądze będą rzeczywiście bezpieczne i chronione nawet przed nami samymi, często gotowymi skubnąć nieco kuszących dodatkowych złotówek do spontanicznych wydatków. Emerytura to emerytura. Nie wypłacisz pieniędzy wcześniej, niż po zakończeniu pracy. Nie oznacza to oczywiście, że podpisując umowę o założenie konta emerytalnego, jesteśmy na nie skazani bez możliwości zmiany decyzji. Podobnie jak każde konto bankowe, IKE również można zamknąć dobrowolnie przedterminowo, jednak wiąże się to z uiszczeniem dodatkowych opłat. W przypadku śmierci oszczędzającego, środki zgromadzone na jego koncie przechodzą w ręce osób, które wyznaczył przy podpisywaniu umowy bądź spadkobierców. W takim wypadku oszczędności zostają wypłacone od ręki lub ratami i nie są obciążone podatkiem dochodowym.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego

IKZE jest stosunkowo nową formą oszczędzania. Pojawiło się dopiero w roku 2012 jako dodatek dla funkcjonujących ówcześnie Indywidualnych Kont Emerytalnych i podobnie jak w ich przypadku, udostępnione jest osobom, które ukończyły 16 lat. W porównaniu do IKE, na IKZE możemy wpłacić rocznie niewielką sumę pieniędzy – równą 1,2-krotności przeciętnego wynagrodzenia w kraju. Oznacza to że w przeciągu roku na IKZE możemy przechować o ponad 2,5 razy mniej pieniędzy niż moglibyśmy zgromadzić w tym samym czasie na IKE. Jednak wydaje się to mniej korzystne wyłącznie na pierwszy rzut oka. IKZE oferuje wpłaty nie podlegające opodatkowaniu, co w przeliczeniu na konkretne sumy uzmysławia nam jak wiele zaoszczędzimy dzięki płaceniu znacznie niższych podatków. Wypłacanie środków z konta również odbywa się po osiągnięciu wieku emerytalnego, który dla IKZE został ujednolicony do 65 lat, jednak w przeciwieństwie do IKE, są one opodatkowane stawką równą 10%. Stawka ta obowiązuje nawet w przypadku śmierci oszczędzającego – jego spadkobiercy otrzymają kwotę pomniejszoną o podatek, inaczej niż w przypadku IKE. Jeśli natomiast chcemy zamknąć konto IKZE przedterminowo, musimy się liczyć z dodatkowymi kosztami, ustalanymi na podstawie skali podatkowej.

Gdzie można założyć IKE i IKZE?

Instytucjami, które podejmują się zakładania kont emerytalnych, są w głównej mierze fundusze inwestycyjne oraz fundusze emerytalne. Możemy również zgłosić się w tym celu do banku, jak i do zakładu ubezpieczeniowego. Wybór odpowiedniej instytucji, podobnie jak wybór między IKE a IKZE należy wyłącznie do nas. Nie mamy obowiązku oszczędzania w ten sposób, jednak mając na uwadze czarne chmury w prognozie dla oszczędności gromadzonych przy pomocy pierwszego i drugiego filaru emerytalnego, rozsądnym wydaje się rozważenie dodatkowych opcji. Korzyści podatkowe jakie uzyskujemy zarówno z prowadzenia IKE jak i IKZE powinny zachęcić nas do zwrócenia się właśnie w ich stronę. Co więcej, wybór między jednym a drugim rodzajem konta jest dla nas możliwy, ale nie jest konieczny. Każda osoba pracująca ma prawo do jednego konta IKE i jednego konta IKZE, stanowiących zupełnie odrębne formy oszczędzania. Możemy się więc zdecydować na uruchomienie obydwu, niekoniecznie w tej samej instytucji. Niestety, mimo wielu zalet, trzeci filar emerytalny wciąż cieszy się najmniejszą popularnością na rynku, wynikającą być może z niezaznajomienia się z ofertą. Dlatego obecnie przykłada się ogromną wagę do rozwoju tego sektora, by w przyszłości wszyscy mogli cieszyć się wyższymi oszczędnościami emerytalnymi. Czas ucieka szybciej niż nam się wydaje, dlatego już dziś warto pomyśleć o odpowiednim zabezpieczeniu finansowym, by móc w pełni cieszyć się spokojną starością.