Lokata czy fundusz inwestycyjny?

Lokata, zwana także depozytem terminowym, jest najpopularniejszym i najlepiej znanym Polakom sposobem oszczędzania pieniędzy.

Alternatywą dla lokat, zwłaszcza w czasach, gdy przynoszą one wyjątkowo niskie zyski, mogą być fundusze inwestycyjne. Co wybrać – fundusz inwestycyjny czy lokatę? Jakie są wady i zalety każdej z opcji?

Jak działa lokata?

Dobrze znana każdemu lokata polega na powierzeniu bankowi własnych pieniędzy, które posłużą mu do wypłacania kredytów innym klientom. Osoba zakładająca lokatę, czyli udostępniająca instytucji finansowej środki, otrzymuje w zamian zapłatę w postaci odsetek.

Ranking lokat bankowych – porównaj lokaty i wybierz najkorzystniejszą

Cechą lokat jest określony czas na jaki składa się depozyt. Wyróżnia się lokaty krótkoterminowe oraz długoterminowe. Pierwsze z nich dotyczą okresu nie przekraczającego jednego roku (jest zazwyczaj czas od 3 do 12 miesięcy), drugie trwają znacznie dłużej – kilka lat. Obok lokat jednorazowych, w przypadku których po upłynięciu terminu pieniądze wypłacane są na konto wraz z odsetkami, istnieją lokaty odnawialne, co oznacza, że po ich zakończeniu depozyt oraz odsetki są ponownie lokowane na ustalony okres czasu.

Lokata kojarzy się zazwyczaj z jednorazowym deponowaniem dużej sumy, jednak niektóre z nich oferują możliwość dokonywania regularnych, niewielkich wpłat i budowania w ten sposób kapitału w długookresowej perspektywie.

Zyski z lokaty zależą od oprocentowania, które może być stałe lub zmienne, sposobu kapitalizacji odsetek (np. raz w roku, miesięcznie, a nawet dziennie – im częstsza kapitalizacja tym lepiej) oraz długości trwania składanego depozytu, wraz z którą wzrasta wysokość oprocentowania.

Wady lokat

Podstawową wadą lokat dla ludzi skupiających się głównie na zarabianiu jest niskie oprocentowanie. Dodatkowo, jeśli mamy do czynienia ze zmiennym oprocentowaniem, zależy ono od stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. W przypadku obniżenia się referencyjnej stopy procentowej (od której właśnie zależy wysokość oprocentowania lokat) ich zyskowność spada. Stałe oprocentowanie nie musi być jednak korzystniejsze, ponieważ po podwyższeniu stóp procentowych zyskowność lokaty pozostanie w tyle.

Dla osób ceniących elastyczność w zarządzaniu swoim kapitałem bądź potrzebujących wypłacić środki w nagłej potrzebie lokaty będą uciążliwym sposobem oszczędzania. Pieniądze wpłacone na lokatę stają się zamrożonymi środkami, ponieważ nie dają możliwości wypłaty części ani całości depozytu bez zrywania lokaty. Zerwanie jej przed terminem zakończenia oznacza niestety utratę wszystkich odsetek.

Warto dodać jeszcze, że zyski z lokaty podlegają podatkowi od dochodów kapitałowych, czyli tzw. podatkowi Belki. Wynosi on 19% od wypracowanych odsetek.

Podczas zakładania lokat należy uważać na niektóre oferty, pozornie wyglądające nieprzeciętnie korzystnie. Są to najczęściej wysoko oprocentowane, krótkoterminowe lokaty, zachęcające dodatkowo prezentami i gadżetami, np. w postaci iPodów. W rzeczywistości oprocentowanie podawane jest w skali rocznej (np. 10%), a lokata trwa przykładowo 3 miesiące, co daje zaledwie 2,5% odsetek. Pułapką może okazać się warunek zakupu dodatkowego instrumentu finansowego obarczonego wysokimi opłatami.

Zalety lokat

Do zdecydowanych zalet lokat należy niskie ryzyko z nimi powiązane, zwłaszcza w przypadku lokat o stałym oprocentowaniu, które dają gwarancję określonych w przyszłości zysków. Co prawda im dłuższy jest termin depozytu, tym większe wahania, jednak lokata należy do najbezpieczniejszych możliwych metod lokowania swoich pieniędzy.

Czym jest fundusz inwestycyjny?

Fundusz inwestycyjny czy lokata?Fundusz inwestycyjny to dużo bardziej złożony niż lokata instrument finansowy. Zgodnie z ustawą z 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych posiada on osobowość prawną, a przedmiotem jego działalności jest wyłącznie pomnażanie zgromadzonych środków pieniężnych za pomocą inwestowania ich w różne instrumenty finansowe, papiery wartościowe (np. akcje lub obligacje) i inne prawa majątkowe.

Środki pieniężne na funduszu pochodzą od uczestników (którymi mogą być zarówno osoby prawne jak i fizyczne), którzy wykupują tzw. jednostki uczestnictwa. Na podstawie ilości posiadanych jednostek oblicza się udział każdego z uczestników w zysku całego funduszu. Dzięki dużej liczbie uczestników i zgromadzonemu kapitałowi o wysokiej wartości fundusze korzystają z efektu skali. Deponując na lokacie 1000 zł możemy liczyć na niewielkie zyski, jednak przy kapitale funduszu sięgającym kilku milionów złotych mamy do czynienia z nieporównywalnie większymi korzyściami, które są proporcjonalnie dzielone między uczestników (stosowanie do liczby posiadanych jednostek uczestnictwa).

Podział funduszy inwestycyjnych

• pieniężne – inwestujące w instrumenty rynku pieniężnego, dzięki czemu charakteryzują się stabilnością i dużym bezpieczeństwem, jednak zyski porównywalne są w zyskami na lokatach,

• dłużne – inwestujące w różne rodzaje obligacji, dzięki czemu mogą wypracować wyższe zyski przy niskim poziomie ryzyka i znacznej stabilności,

• mieszane – oprócz obligacji posiadają w swoich portfelach akcje, co czyni je bardziej zyskownymi, ale i podatnymi na zawirowania w gospodarce

• akcji – inwestujące prawie wyłącznie w akcje, są bardzo agresywne, dzięki czemu oferują możliwość osiągnięcia najwyższych zysków, lecz narażają także na duże straty.

Podział funduszy inwestycyjnych ze względu na formę uczestnictwa

• otwarte – najpopularniejsze, przeznaczone dla każdego. Uczestnikiem zostaje się w drodze nabycia jednostek uczestnictwa,

• zamknięte – liczba uczestników jest stała, każdy z nich posiada certyfikat uczestnictwa

• otwarte specjalistyczne – uczestnikiem takiego funduszu może zostać osoba spełniająca określone w statucie kryteria (np. musi być osobą prawną).

Zalety funduszy inwestycyjnych

Podstawową zaletą funduszy inwestycyjnych, która czyni je bardziej opłacalnymi niż zwykłe lokaty to możliwość uzyskania większych zysków. Istotne jest to, że fundusze nie posiadają określonego oprocentowania, jak ma to miejsce u lokat bankowych, ponieważ to, jaki nastąpi wzrost wartości funduszu zależy od jego zarządzających, sytuacji gospodarczej w kraju i na świecie.  Profesjonalnie i dobrze zarządzany fundusz inwestycyjny może przynosić w przeliczeniu zyski o kilka punktów procentowych większe niż lokata, a w przypadku bardziej ryzykownych i agresywnych funduszy nawet o kilkanaście.

Znaczną przewagę funduszy nad lokatami daje im swoboda dokonywania wpłat, wypłat oraz rezygnacji z uczestnictwa. Posiadanie funduszu nie wymaga dokonywania regularnych dopłat czy wpłacenia określonej, minimalnej kwoty podczas jego otwierania, jak ma to miejsce podczas prowadzenia lokaty. Wycofanie swoich środków z funduszu nie niesie ze sobą negatywnych konsekwencji w postaci utraty wypracowanych zysków.

Wady funduszy inwestycyjnych

Ryzyko, to obok wyższych zysków, druga główna różnica funduszu od lokaty. Inwestycje, jakich dokonują fundusze zawsze obarczone są pewnym ryzykiem – jedne mniejszym (fundusze papierów dłużnych) inne znacznie wyższym (fundusze inwestujące w akcje). Dzięki inwestycjom w ryzykowne instrumenty finansowe możliwe są wysokie zyski. Nie należy jednak w żadnym wypadku generalizować i utożsamiać każdego funduszu z wysokim ryzykiem, ponieważ szeroka oferta pozwala wybrać fundusz odpowiedni dla naszej tolerancji na ryzyko, znajomości gospodarki i oczekiwań wobec zysków. W celu zwiększenia stabilności i bezpieczeństwa fundusze dywersyfikują portfele swoich instrumentów finansowych, to znaczy dobierają je w taki sposób, aby zmieniająca się sytuacja gospodarcza nie spowodowała spadku wartości wszystkich składników portfela funduszu.

Nabywanie jednostek uczestnictwa może wiązać się z dodatkowymi kosztami, które nie występują przy zakładaniu lokaty. Są to prowizje, opłaty manipulacyjne, opłaty za zarządzanie funduszem, a ich wysokość może sięgać nawet 100 lub 200zł. Warunkiem pominięcia opłaty może być nabycie jednostek uczestnictwa powyżej określonej sumy, dlatego posiadanie funduszu inwestycyjnego jest opłacalne w przypadku dużych sum, np. 5-10 tys. zł.

Może Ci się również spodoba